niedziela, 29 września 2019

031 Scenariusz lekcji Powtórzenie wiadomości o antyku grecko-rzymskim

Antyk grecko-rzymski omówiony. Trzeba powtórzyć, usystematyzować wiadomości, dokonać syntezy i przygotować się do sprawdzianu. Nie musi to jednak być trudna i nudna lekcja. Można wykorzystać to, co powstało w trakcie omawiania i dobrze się bawić. 
Nie będę publikowała sprawdzianu (z wiadomych względów :)) Proponuję wykorzystać zamieszczony w materiałach Stentora.    

Temat: Powtórzenie wiadomości o antyku grecko-rzymskim

Motto:
Błąd jest przywilejem filozofów, tylko głupcy nie mylą się nigdy. Sokrates


Główne zagadnienia lekcji:

Lekcja poświęcona jest powtórzeniu i utrwaleniu wiadomości o antyku grecko-rzymskim. Uczniowie pracują metodą stacji zadaniowych. Zadania zgrupowane są wokół: eposów Homera, dramatu Sofoklesa i pieśni Horacego; postaci mitologicznych; interpretacji sensów głębokich mitów; pojęć teoretyczno-literackich związanych z epoką; związków frazeologicznych wywodzących się z mitologii oraz nawiązań do mitów w malarstwie późniejszych epok.

Cele lekcji:

Uczeń:
·         gromadzi i przetwarza wprowadzany na poprzednich lekcjach materiał;
·         korzysta z różnych źródeł informacji
·         wdraża się do systematycznego uczenia się, porządkowania zdobytej wiedzy i jej pogłębiania oraz syntezy poznanego materiału
·         rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w starożytności
·         rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne: epos, odę, tragedię antyczną
·         rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu,
·         rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega żywotność motywów antycznych


Uwagi dotyczące realizacji:

Lekcja trwa 45 minut. Warto zadbać o odpowiednia aranżacje przestrzeni w klasie i odpowiednią dekorację. W trakcie rozwiązywania zadań uczniom przydadzą się przygotowane wcześniej notatki wizualne. Mapy myśli: StarożytnośćIliadaMityczne motywywędrowneBohaterowie „Antygony” (i tu), Wzór na szczęście według starożytnychfilozofów. Karty lektur: OdysejaGrecki mit o początkuDo Leukonoe, Do Deliusza, Wybudowałem pomnik. Chmury wyrazów: Odyseja, Ideał starożytnego herosaMityczne motywy wędrownePojawią się również inne opracowane przez uczniów materiały wykonane w ramach projektu W greckim teatrze… pudełko z lekturą i gra planszowaWarto je wyeksponować przy stacjach zadaniowych i pozwolić uczniom z nich korzystać. Uczniowie pracują metodą stacji zadaniowych. Za ukończenie zadań w danej stacji grupa otrzymuje nagrodę oznaczoną numerem stacji (nagrody przyznaje nauczyciel po obejrzeniu efektów pracy, różnicuje je i na koniec lekcji może na tej podstawie ocenić pracę uczniów). Kolejność wykonywania zadań jest dowolna. Czas ograniczony do 6 minut na stację.   
Na lekcji wykorzystywane są gry dydaktyczne przygotowane w sieci. W związku z tym nauczyciel prosi uczniów o przyniesienie tabletów lub smatrfonów albo zapewnia odpowiednią ilość komputerów.
Środki dydaktyczne:
Krzysztof Mrowcewicz, Przeszłość i dziś, s. 10 - 86
Mapy myśli, karty lektur, chmury wyrazowe, gra planszowa, pudełko z lekturą, czyli materiały przygotowywane podczas lekcji działu
Gry dydaktyczne: trimino – Interpretacje mitów, Zgadnij, kto to – postacie mitologiczne, krzyżówka – dzieła starożytnych, Memory – mitologizmy, puzle – Nawiązania do starożytnych motywów,
  Fiszki – pojęcia teoretyczno-literackie
Przebieg lekcji:
1.       Nauczyciel dzieli klasę na grupy, dbając o to, by uczniowie słabsi mieli wsparcie w lepiej sobie radzących. Lekcję zaczyna rozmowa na temat motta i prośba nauczyciela, aby liczyła się współpraca, wzajemna pomoc, a nie rywalizacja. Nauczyciel wyjaśnia zasady pracy.
2.       Przy pomocy mapy myśli Starożytność uczniowie przypominają najważniejsze informacje o epoce.
3.       Stacje zadaniowe:
A.       Gra:Zgadnij, kto to – postacie mitologiczne. Tym razem można wykorzystać łatwiejszą wersję gry: informacje wydrukować na karteczkach i pozwolić uczniom losować postacie do odgadnięcia. Uczniowie odkrywają karteczki z charakterystykami postaci i podają ich imię. Odgadnięte karty się odkłada, a o nierozpoznanych postaciach wyszukuje się informacji w różnych źródłach.
B.       Trimino:Mity – interpretacje.  Trimino to wariacja na temat układanki domino. Gra polegająca na  układaniu trójkątów - każdy z boków musi pasować do boku innego trójkąta. W efekcie powstaje sześciokąt.
C.       Krzyżówka – utwory Homera, Horacego i Sofoklesa.




D.       Mitologizmy – gra memory. https://www.educaplay.com/learning-resources/4760768-mitologizmy_memory.html Gra opracowana do realizacji w sieci, ale można również przygotować ją na kartonikach. Uczniowie mają nie tylko odkryć związki frazeologiczne, ale również wyjaśnić ich znaczenie.
E.        Fiszki – pojęcia teoretycznoliterackie.
 Heros
 epos
cechy eposu
inwokacja




heros (półbóg) - w mitologii greckiej osoba zrodzona ze związku boga i śmiertelniczki lub bogini i śmiertelnika
heros (bohater) - osoba, która wsławiła się bohaterskimi czynami

Jeden z głównych i najstarszych gatunków epiki, np. „Iliada”, „Odyseja” ukazujące dzieje życia bohatera na tle wydarzeń przełomowych dla zainteresowanych narodu. Często opowiadają nie tylko o postaciach ludzkich, ale też boskich.

patos, podniosłość stylu, dwupłaszczyznowość świata przedstawionego - świat ludzi i bogów

rozszerzona apostrofa otwierająca utwór literacki (używane eposy)

porównanie homeryckie

epitet stały

wina tragiczna

konflikt tragiczny




porównanie poetyckie, które jest bardzo rozbudowane i stanowi pewną samodzielną całość względem reszty utworu

powtarzające się określenie, które uwypukla główną cechę bohatera lub zjawiska. Często ma postać epitetu złożonego  np. „boski Achilles”, „boski Hektor” i „szybkonogi Achilles”.

 w tragedii starożytnej błędne rozpoznanie sytuacji przez bohatera. Bohater, nieświadomy rzeczywistego znaczenia okoliczności, w jakich się znalazł, podejmuje czyny prowadzące do przypieczętowania jego losu i ostatecznie do katastrofy

polega na zderzeniu dwóch racji, które zawsze są równoważne. Kończy się obustronną porażką oraz walką z losem człowieka skazanego na porażkę. 

ironia tragiczna

fatum

budowa tragedii

cechy tragedii antycznej



nieprzezwyciężona sprzeczność naznaczająca losy bohatera, polega na tym, że wbrew jego woli i wiedzy podejmowane czyny nie dążą do oczekiwanego skutku, a prowadzą do wypełnienia się fatum
 w mitologii greckiej do personifikacja nieuchronnego, nieodwracalnego losu; nieodwołalna wola bogów, na którą nikt nie ma wpływu . 
Prolog - scena wstępna, wprowadzająca w problematykę utworu.
Parodos - pieśń chóru wchodzącego na scenę.
Epejsodion - w dzisiejszej terminologii akt lub scena.
Stasimon - pieśń chóru rozdzielająca epejsodia.
Eksodos - pieśń chóru schodzącego ze sceny.
Wywodzi się z mitów.
Przedstawia konflikt wybitnej jednostki z siłami wyższymi, który kończy się nieuchronną klęską - katastrofą bohatera.
Uwzględnia bohatera - który wbrew swojej woli - ściąga na siebie winę tragiczną wynikającą ze złej oceny sytuacji.
Wywołuje u widzów litość i trwogę, co oczyszcza z tych uczuć (katharsis)
Przedstawia często splot wydarzeń, które - z pozoru dobre dla bohatera - doprowadzają go do klęski (ironia tragiczna).




cechy mitu

topos

patos

mimesis




Opowiada historię świętą.
Odkrywa sakralny wymiar wszystkiego, co istnieje.
Opisuje początki świata, człowieka, zjawisk przyrody i obyczajów.

powtarzający się w kulturze motyw, temat

podniosły sposób mówienia i pisania oraz nastrój powagi lub wzniosłości

zasada twórczego naśladowania natury lub sztuki mistrzowskiej, która obejmuje tę naturę kształtującą.

Katharsis



oczyszczenie - jedna z podstawowych cech sztuki, szczególnie starożytnej (antycznej), np. tragedii


F.        Puzle – obrazy – Szkoła ateńska, Polski Prometeusz 1831, Natchnienie poety – To zadanie indywidualne do wykonania na komputerze, tablecie lub telefonie. https://www.jigsawplanet.com/?rc=play&pid=3ad84f77ce78 puzle – Polski Prometeusz 1831
4.       Uczniowie, którzy szybciej wykonają swoje zadania grają w grę Tułaczka Odysa
5.       Ocena pracy uczniów.
6.       Zadanie domowe: Przygotować się do sprawdzianu.

1 komentarz:

Wypowiedź ustna - "Skąpiec"

Szanowni, tym razem coś na specjalną prośbę. Obiecałam, więc zrobiłam. Spójrzcie, może się Wam przyda.