Temat: Grzech pierworodny i wygnanie z raju. W jaki sposób
Biblia przekazuje symboliczny i moralistyczny sens tej opowieści
Po lekcji będziesz:
■ streszczał/a, opowiadał/a, przeczytane
fragmenty, przedstawiał/a występujące w nich postacie;
■ analizował/a czytany tekst biblijny,
wskazując charakterystyczne cechy jego budowy;
■ dostrzegał/a wielowarstwowość biblijnej
opowieści, odczytasz jej sensy;
■ wskazywał/a symbole biblijne i
odczytywał/a (przy pomocy słowników) ich znaczenia;
■ rozpoznawał/a podstawowe motywy i toposy;
■ interpretował/ae toposy biblijne
(ogród-raj, homo viator i inne) i ich funkcjonowanie w kulturze
europejskiej;
■ określał/a rolę motywów biblijnych w
tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
■ określał/a relacje między Bogiem a ludźmi
przedstawione w czytanych fragmentach;
■ wykorzystywał/a do interpretacji
fragmentów Biblii informacje ze słowników i innych źródeł;
■ odczytywał/a pozaliterackie teksty
kultury zawierające nawiązania do Biblii.
1. Poza
sensem dosłownym opowieści te mają sens symboliczny, moralistyczny i mistyczny,
czyli sensy niedosłowne, uniwersalne, głębsze.
Jak jest?
Ewa
uległa namowom węża,
który zapewniał, że wbrew temu, co mówił Bóg na pewno nie umrą po spożyciu
owoców z drzewa wiadomości
dobrego i złego.
Wąż zmanipulował Ewę, sugerując jej, że dzięki owocowi
posiądą wiedzę, jaka ma Bóg.
Ewa zerwała owoc powodowana pychą, dała go Adamowi.
Oboje zjedli zakazany owoc i odkryli prawdę o swojej nagości.
Bóg ukarał wszystkich troje.
Przeklął węża wśród wszystkich zwierząt, zdecydował, że
będzie się czołgał i żywił prochem. Upadł najniżej jak można i nigdy się nie
podniesie.
Bóg wprowadził nieprzyjaźń między kobietę i węża. Zawsze
będą ze sobą walczyć aż potomek Ewy zmiażdży głowę węża, a ten ugryzie go w
piętę.
Kobietę Bóg obarczył trudem brzemienności, w bólu będzie
rodziła dzieci i będzie podlegała mężczyźnie.
Mężczyzna będzie w trudzie pracował.
Ziemia będzie przeklęta. Będzie rodziła cierń i oset.
Adam w pocie czoła będzie zdobywał pożywienie.
Będzie śmiertelny, z prochu powstał i w proch się obróci.
Wszyscy troje zostali wygnani z raju.
Jak miało/powinno być?
Człowiek osadzony w ogrodzie Eden miał zagwarantowany dostatni byt,
nie musiał pracować, żywił się darami natury. Jedynie z drzewa wiadomości
dobrego i złego Bóg mu zakazał spożywać owoców, uzasadniając to troską o życie
człowieka.
Człowiek miał panować nad urodzajną, harmonijnie rozwijającą
się ziemią.
Ludzie nie mieli mieć świadomości dobrego i złego, nie
miała im być do niczego potrzebna, ponieważ zło w ich świecie nie miało
istnieć.
Nie mieli mieć świadomości przemijania.
Dlaczego nie jest tak, jak być powinno?
Adam i Ewa złamali zakaz Boga. Sięgnęli po zakazaną
wiedzę. Poznali dobro i zło. Od tego momentu muszą sami wybierać. Otrzymali
świadomość.
Zostali wygnani z raju. Skazani na życie w trudzie, na
ciągłą walkę z siłami przyrody i złem.
Obarczyli całą ludzkość grzechem pierworodnym.
Wnioski:
Skoro człowiek zyskał świadomość dobra i zła, stał się
odpowiedzialny za swoje wybory. Powinien wybierać dobro, zwyciężać zło,
podlegać losowi. Wędrować przez całe życie do Boga. Być posłusznym woli
Najwyższego, cierpliwym i skromnym.
2. Symbole
biblijne
Adam i Ewa - pierwszy mężczyzna i
pierwsza kobieta na ziemi, ucieleśniają pierwszą typową parę ludzką. Adam –
symbol ludzkich słabości, grzesznego i ułomnego człowieka. Ewa – pramatka,
symbol kobiecości, łatwowierności, uległości.
Symbolizuje chaos, nieład, niezgodę, czystość, płodność, macierzyństwo.
Ogród Eden – niebo, nieboskłon, mistyczna
ekstaza, tajemnica duszy, szczęście, zbawienie, życie, dom, dziewictwo,
czystość.
Wąż – symbol pierwotnych sił kosmosu,
wieczności, nieśmiertelności, chytrości. Szatan – kusiciel, symbol diabła,
oszusta, zdrady, grzechu, zła.
Drzewo wiadomości - Drzewo poznania dobra i
zła jest symbolem mądrości, roztropności, dającej duszy zdolność
rozeznawania.
Zerwanie owocu z drzewa poznania dobra i
zła jest symbolicznym ukazaniem poznania dobra i zła z pozycji
doświadczenia i przeżycia zła, czyli zawinionej utraty dobra; zabroniona lub
nadmierna wiedza, wina, grzech.
Ciernie i osty – przeciwieństwo błogosławionych
fig i winogron, ziemski mozół, męka, kara za grzech pierworodny
3. Homo viator – człowiek wędrowiec. Życie ludzkie
przedstawiane jest jako nieustanna wędrówka. Od chwili wygnania z raju człowiek
ciągle wędruje, poszukując swojej drogi do Boga. Wędrówka stała się
uniwersalnym symbolem życia ludzkiego.
4.
Fresk Masaccia „Wygnanie z raju” Bohaterowie:
Adam i Ewa w momencie opuszczania ogrodu Eden. Anioł z mieczem pilnujący
wykonania boskiego rozkazu. Adam i Ewa nadzy, przygnębieni, pełni poczucia
winy. Adam zakrywa ręką oczy, jest przygarbiony, przytłoczony brzemieniem
grzechu. Twarz Ewy wyraża ból, płacz, rozpacz. Kobieta próbuje zakryć rękami
swoją nagość. Wokół nich rozpościera się jałowa ziemia.
5. Inny tekst kultury z motywem homo viator:
Edward Stachura „Wędrówką życie jest człowieka”
6. Zadanie domowe. Przeczytać fragmenty Księgi
Hioba
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz