Temat: Dialogi z tradycją – Zbigniew
Herbert Historia Minotaura
Motto:
“ Krajobraz
grecki przemówił do mnie patetycznym głosem mitu i tragedii” / Zbigniew Herbert
Po lekcji
będziesz:
·
rozumiał/a utwór Herberta
·
w czytanym tekście wskazywał/a obecność
toposu antycznego; wyjaśniał/a jego znaczenie
·
wyjaśniał/a,
dlaczego mity i toposy greckie (śródziemnomorskie) można nazwać wspólnym
językiem kultury europejskiej
1. Twórczość Zbigniewa Herberta jest dialogiem z tym, co najbardziej
wartościowe w kulturze naszej cywilizacji. Wiersze, krótkie prozy, eseje,
szkice przywołują idee, wartości, zdarzenia, które od tysięcy lat kształtowały
kondycję intelektualną i moralną oraz wrażliwość artystyczną Europejczyków.
Lektura tekstów Herberta jest świadectwem czułej pamięci, wzbogacającym
spotkaniem ze spuścizną przodków, przywracaniem tego, co od tysiącleci tworzyło
humanistyczną postawę dzisiejszych pokoleń. W tym wielogłosie iluminującym
pięknem, emocjonalnym widzeniem świata, głębokimi refleksjami nad
przemijalnością wszystkiego, co dla człowieka ważne, wyróżnia się Pan Cogito
(1974) – jeden z najbardziej niezwykłych tomików wierszy w historii literatury
polskiej. W zbiorze, mającym ogromny wpływ na postawy kolejnych generacji
Polaków, istnieje wiele tekstów, które wywołują rezonans w duszy i umyśle
uważnego czytelnika. Jednym z nich jest Historia Minotaura – wysublimowana
opowieść zamknięta w formie miniatury literackiej.
Anna Podemska – Kałuża, Gry z mitem greckim
2. Nawiązania
do mitycznej opowieści, kreacja głównych bohaterów mitu
|
W mitologii
|
Elementy wspólne
|
W utworze Herberta
|
|
Gmach bez wyjścia, miejsce odosobnienia, izolacji
|
labirynt
|
Rodzaj szkoły myślenia, system korytarzy od
najprostszych do coraz bardziej skomplikowanych; różnica poziomów; schody
abstrakcji; Minotaur nic z tego nie rozumiał;
miejsce
wyzwalające poczucie zagubienia, goryczy, bezradności; miejsce tortur
|
|
Heros, triumfator, pogromca monstrum podstępny, nieludzki,
|
Tezeusz
|
„zręczny morderca”,
bezlitosny, okrutny, zabójca do wynajęcia przez władzę |
|
Pazerne monstrum, potwór, budzi grozę
|
Minotaur
|
Książę, z nienaturalnie dużą głową, silny, nieco melancholijny
– matołek
niedorozwinięty, nieszczęśliwy, zagubiony, bezbronny kaleka |
|
Genialny artysta, wynalazca, budowniczy labiryntu
|
Dedal
|
Modny inżynier, twórca głośnego kierunku architektury
pedagogicznej,
twórca miejsca tragedii Minotaura |
|
Rozumny król, chroni poddanych
|
Minos
|
Chce zgładzić szkaradnego, nieudanego syna, bezwzględny, okrutny władca
|
3. Analiza puenty utworu Herberta – Zabity
książę odnajduje wreszcie mądrość. Labirynt – niepotrzebny już elementarz.
4. Wnioski: Herbert dokonuje reinterpretacji
mitu. Opowieść okazuje się przerażająco banalna: książę z powodu swej ułomności
zostaje ukryty, a potem zabity z rozkazu ojca. Nawet tak przetworzony mit
odsłania prawdy ludzkiego istnienia: odwieczną bezwzględność władzy, której
słabi i kalecy nie są potrzebni, więc należy się ich pozbyć oraz majestat i potęgę
śmierci – zabity książę odnajduje wreszcie mądrość.
5. Wyjaśnienie pojęcia reinterpretacja – ponowne, inne odczytanie.
Wyraz reinterpretować jest
zbudowany tak samo jak wyraz rehabilitować.
Jakie znaczenie wnosi przedrostek re- ? Podaj trzy przykłady wyrazów
utworzonych w ten sam sposób.
1. «pierwszy człon wyrazów złożonych mający
znaczenie: znów, powtórnie, ponownie, na nowo»
____________________________________________
____________________________________________
____________________________________________
6. Ironia w tekście Herberta. Ironicznie
Herbert odnosi się zarówno do Dedala i jego dzieła, jak i do Tezeusza oraz
Minosa. Sympatia mówiącego jest po stronie skrzywdzonego nieszczęśnika. Ironia
podkreśla wymowę utworu.
7. Zadanie domowe: Przygotuj się do
powtórzenia z antyku grecko-rzymskiego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz