011 Scenariusz lekcji Myślenie mityczne

Wraca do liceum i technikum Mitologia Jana Parandowskiego jako cały utwór. 
Jak zmierzyć się tym trudnym i zagęszczonym tekstem z piętnastolatkami?  
W moim pomyśle jest dużo pracy metodami aktywizującymi. Wierzę, że dzięki zaangażowaniu uczniów uda się odczytać symboliczne i egzystencjalne sensy mitów. Cykl obejmuje 6 lekcji. 




Temat: Myślenie mityczne

Motto:

„Na początku był Chaos”, ale uporządkowały go… mity

Główne zagadnienia lekcji

Lekcja poświęcona jest wprowadzeniu do mitologii, skupia się na wyjaśnieniu istoty myślenia mitycznego. Podczas zajęć uczniowie będą interpretować wybrane mity, szukając w nich sensów symbolicznych i formułując główny problem.

Cele lekcji

Uczeń:

• zna i rozumie treść mitów;
• szuka interpretacji mitów i formułuje argumenty na poparcie swych sądów;
• rozpoznaje w mitach uniwersalne problemy i wypowiada się w tym kontekście na temat wartości;
• porządkuje informacje w problemowe całości;
• korzysta z tekstów popularnonaukowych
• słucha wykładu.

Uwagi dotyczące realizacji:

Lekcja trwa 45 minut. Uczniowie pracują samodzielnie i w grupach eksperckich. Pierwsze 15 minut lekcji to gry edukacyjne. Uczniowie mogą korzystać z telefonów komórkowych lub lekcję można przeprowadzić  w pracowni komputerowej, gdzie każdy ma dostęp do Internetu. W wykazie podano cztery gry o różnym stopniu trudności. W części zasadniczej lekcji uczniowie pracują z tekstami wykładu naukowego oraz z grą trimino pozwalającą im zinterpretować podane mity. 

Środki dydaktyczne:

• Krzysztof Mrowcewicz, Przeszłość i dziś , cz. I, s 29-30
• Jan Parandowski, Mitologia
• Gry edukacyjne: https://learningapps.org/2806689 (połącz w pary) https://learningapps.org/5543537 (połącz w pary)  https://learningapps.org/4366443 (memory) https://learningapps.org/5337194 (memory) (uczniowie mogą grać na telefonach komórkowych
• Krzyżówka https://learningapps.org/7691724
• Wykład dr hab. Bogusława Bednarka https://epodreczniki.pl/a/na-poczatku-byl-chaos-ale-uporzadkowaly-go-mity/DFMJ5CDEV
•  Kartka z zeszytu

Pojęcia i terminy:

·             

·            

Mit, mitologia, myślenie mityczne, archetyp, sacrum, profanum

Przebieg lekcji:

1. Gry edukacyjne sprawdzające znajomość mitów wybrane spośród licznych propozycji strony learningapps.org Uczniowie mogą zagrać w jedną grę typu połącz pary i jedną grę memory. Wszyscy rozwiązują krzyżówkę.
2. Nauczyciel prosi o sformułowanie pytań filozoficznych, na które ludzie próbują sobie odpowiedzieć od wieków. Uczniowie zapisują po jednym pytaniu na samoprzylepnej karteczce i przyklejają je na tablicy, próbując je grupować. Np. 

Uczniowie zastanawiają się nad pochodzeniem tęczy. Sprawdzają w Wikipedii wyjaśnienie zjawiska

Tęcza – zjawisko optyczne i meteorologiczne, występujące w postaci charakterystycznego wielobarwnego łuku powstającego w wyniku rozszczepienia światła widzialnego, zwykle promieniowania słonecznego, załamującego się i odbijającego wewnątrz licznych kropli wody (np. deszczu i mgły) mających kształt zbliżony do kulistego[1][2]. Rozszczepienie światła jest wynikiem zjawiska dyspersji, powodującego różnice w kącie załamania światła o różnej długości fali przy przejściu z powietrza do wody i z wody do powietrza.

Następnie zastanawiają się, jak to zjawisko tłumaczyła mitologia grecka:

Iris
Iris była pokojówką Hery. Pomagała królowej niebios przy nocnej i rannej toalecie i ścieliła jej łóżko. Sama nie kładła się nigdy. Nie zdejmując trzewików i nie rozwiązując pasa drzemała gdziekolwiek bądź, czujna na każde wołanie. Miała szerokie skrzydła i latała nawet prędzej od Hermesa. Posyłano ją nieraz na ziemię i wówczas wyglądała tak, jak ją opisał Słowacki w Królu Duchu: ...
Irys, którą na świat znosi szklanny
Obłok... a tęcze świecące nad niwą
Tyle kolorów i słońc tyle mają,
Że ją nad ziemią na światłach trzymają...
Iris jako bogini tęczy rozpinała ów cudny łuk siedmiobarwny, co ziemię łączy z niebem.


Uczniowie porównują te dwa sposoby wyjaśnienia zjawiska. Dochodzą do wniosku, że mit i nauka wyjaśniają zjawiska przyrodnicze. Robią to jednak zupełnie inaczej.

Mit

• Opowiada historię świętą.
• Odkrywa sakralny wymiar wszystkiego, co istnieje.
• Opisuje początki świata, człowieka, zjawisk przyrody i obyczajów.
• Nadaje światu sens.
• Jego bohaterowie to istoty obdarzone niezwykłą mocą.

4. Wysłuchanie wykładu dr hab. Bogusława Bednarka: Mit to … . Uczniowie notują w punktach najważniejsze zagadnienia omówione w wykładzie i je referują. Na podstawie podręcznika wypisują rodzaje mitów.

5. Uczniowie określają uniwersalną problematykę wybranych mitów. Przypominają sobie mity o Niobe, puszce Pandory, Pigmalionie, Ikarze, pojedynku Marsjasa z Apollem oraz Dejanirze. Dyskutują na temat problematyki i interpretacji sensów mitów. Starają się wskazać słowa kluczowe dla każdej opowieści. Podzieleni na 6 zespołów układają timino.

6. Wykład dr hab. Bogusława Bednarka: Na początku był chaos, ale uporządkowały go … mity. Uczniowie notują najważniejsze tezy wykładu i o nich dyskutują.

7. Zadanie domowe do wyboru:

Na podstawie mitu o początku:

· opracować komiks pt. Grecki mit o początku (można stosować schematyczne rysunki)

· narysować drzewo genealogiczne bogów greckich

· przygotować zabawę – układankę – kolejność wydarzeń w micie