Temat: „Żywot
człowieka poczciwego”, czyli o renesansowym sposobie na szczęśliwe życie w
utworze Mikołaja Reja
Główne zagadnienia lekcji:
Na lekcji uczniowie odczytują fragment Żywotu
człowieka poczciwego i interpretują go jako poemat parenetycznym o
charakterze symbolicznym. Charakteryzują wzór idealnego szlachcica, tworząc
wspólną infografikę.
Cele lekcji:
Uczeń:
·
czyta tekst staropolski i wyjaśnia przy pomocy
przypisów znaczenie archaizmów;
·
rozpoznaje tematykę i problematykę poznanego
tekstu oraz jej związek z programami epoki literackiej;
·
rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu,
rozpoznaje motyw arkadii w utworze;
·
charakteryzuje ideał ziemianina i swoje wnioski
popiera cytatami z tekstu;
·
rozpoznaje w tekście literackim środki wyrazu
artystycznego poznane w szkole podstawowej: zdrobnienia, epitety, wyliczenia i
określa ich funkcję w dziele Reja;
·
interpretuje treści alegoryczne i symboliczne
utworu literackiego;
Uwagi dotyczące realizacji:
Lekcja trwa 45 min. Wstępem do rozmowy o motywie arkadii
jest wykonanie przez uczniów ćwiczenia wzbogacającego słownictwo: wykreślanki z
wyrazami bliskoznacznymi pojęcia arkadii. Nauczyciel prezentuje krótko obecność
tego motywu w literaturze i sztuce epoki renesansu oraz przedstawia sylwetkę
Mikołaja Reja. Wzorcowo czyta tekst fragmentu Żywota… Uczniowie w tym czasie
śledzą tekst oczami i zaznaczają niezrozumiałe sformułowania. Trzeba je
wyjaśnić. Na tablicy wisi duży arkusz papieru z tytułem pracy Ideał szlachcica ziemianina oraz
umieszczonym po środku wizerunkiem bohatera. W dalszej części lekcji uczniowie
pracują w 6 grupach. Zadania są zróżnicowane pod względem stopnia trudności i
czasochłonności, dlatego warto dobrze przemyśleć skład grup. Nauczyciel stale
monitoruje ich działania, ewentualnie pomaga. Uczniowie sukcesywnie podchodzą
do tablicy i przyklejają swoje rozwiązania, tworząc infografikę. W ten sposób
nauczyciel ma wgląd w postępy pracy poszczególnych grup. Lekcję kończy ustne
podsumowanie rozważań. Jeśli czas pozwoli, dobrze byłoby omówić pracę poszczególnych
grup (ćwiczenie w uzasadnianiu swoich wniosków). Jeśli nie, trzeba się
ograniczyć do odczytania symbolicznego sensu wiosny w utworze Reja.
Uczniowie pracują w grupach, przy dźwiękach Czterech pór roku. Wiosny. Vivaldiego i
innej muzyki relaksującej.
Środki dydaktyczne:
- podręcznik
- wykreślanka
- prezentacja
- zadania dla grup
- duży arkusz papieru na szablon infografiki Ideał szlachcica ziemianina
- dwa arkusze papieru (mniejsze) na infografiki na temat Żywotu człowieka poczciwego (dla V i VI grupy)
- klej, komplet pasków papieru
- materiały biurowe (kredki, pisaki, nożyczki itp.)
- muzyka http://www.muzykotekaszkolna.pl/wiedza/kompozytorzy/vivaldi-antonio-1678-1741/
- muzyka renesansowa http://www.muzykotekaszkolna.pl/kanon/valentin-bakfark-czarna-krowa/
Pojęcia i terminy:
Poemat parenetyczny, topos arkadii, ideał szlachcica
ziemianina
Przebieg lekcji:
1. Omówienie
celu lekcji, podanie jej tematu, zawieszenie szablonu infografiki na tablicy,
podział klasy na grupy.
4. Wzorcowe
odczytanie utworu przez nauczyciela z jednoczesnym śledzeniem wzrokiem tekstu
przez uczniów i zaznaczaniem wyrazów niezrozumiałych. Wyjaśnianie znaczeń
wybranych archaizmów.
5. Praca
w grupach. Zadania:
Grupa I
Wasze zadanie polega na przygotowaniu 3 fragmentów
powstającej na lekcji infografiki.
Na przygotowanych paskach papieru wypiszecie 3 informacje na temat stosunku
idealnego szlachcica do pracy.
Każdą z nich starannie zapiszcie dużymi, widocznymi z
daleka literami na oddzielnym pasku.
Dla łatwiejszego zapamiętania zilustrujcie informację
schematycznym rysunkiem lub symbolem.
Aby potwierdzić słuszność swoich wniosków, każdej
informacji przyporządkujcie cytat z utworu. Zapiszcie go nieco mniejszymi
literami. Pamiętajcie o cudzysłowach.
Przygotowane paski sukcesywnie przyklejajcie do arkusza
na tablicy.
Na wykonanie pracy macie 15 minut.
Grupa II
Wasze zadanie polega na przygotowaniu 3 fragmentów
powstającej na lekcji infografiki.
Na przygotowanych paskach papieru wypiszecie 3 informacje na temat stosunku
idealnego szlachcica do wartości materialnych i duchowych.
Każdą z nich starannie zapiszcie dużymi, widocznymi z
daleka literami na oddzielnym pasku.
Dla łatwiejszego zapamiętania zilustrujcie informację
schematycznym rysunkiem lub symbolem.
Aby potwierdzić słuszność swoich wniosków, każdej
informacji przyporządkujcie cytat z utworu. Zapiszcie go nieco mniejszymi
literami. Pamiętajcie o cudzysłowach.
Przygotowane paski sukcesywnie przyklejajcie do arkusza
na tablicy.
Na wykonanie pracy macie 15 minut.
Grupa III
Wasze zadanie polega na przygotowaniu 3 fragmentów
powstającej na lekcji infografiki.
Na przygotowanych paskach papieru wypiszecie 3 informacje na temat stosunku
idealnego szlachcica do innych ludzi (rodziny, poddanych).
Każdą z nich starannie zapiszcie dużymi, widocznymi z
daleka literami na oddzielnym pasku.
Dla łatwiejszego zapamiętania zilustrujcie informację
schematycznym rysunkiem lub symbolem.
Aby potwierdzić słuszność swoich wniosków, każdej
informacji przyporządkujcie cytat z utworu. Zapiszcie go nieco mniejszymi
literami. Pamiętajcie o cudzysłowach.
Przygotowane paski sukcesywnie przyklejajcie do arkusza
na tablicy.
Na wykonanie pracy macie 15 minut.
Grupa IV
Wasze zadanie polega na przygotowaniu 3 fragmentów
powstającej na lekcji infografiki.
Na przygotowanych paskach papieru wypiszecie 3 informacje na temat źródeł
radości, jaką idealny szlachcic czerpie
ze świata.
Każdą z nich starannie zapiszcie dużymi, widocznymi z
daleka literami na oddzielnym pasku.
Dla łatwiejszego zapamiętania zilustrujcie informację
schematycznym rysunkiem lub symbolem.
Aby potwierdzić słuszność swoich wniosków, każdej
informacji przyporządkujcie cytat z utworu. Zapiszcie go nieco mniejszymi
literami. Pamiętajcie o cudzysłowach.
Przygotowane paski sukcesywnie przyklejajcie do arkusza
na tablicy.
Na wykonanie pracy macie 15 minut.
Grupa V
Wasze zadanie polega na przygotowaniu dodatkowej
infografiki: Obraz świata w Żywocie
człowieka poczciwego.
Na arkuszu papieru
przygotujcie Waszą wizję świata, jaki wyłania się z utworu Reja.
Zwróćcie uwagę, czy pisarz przedstawiając ogród i sad skupia się na ich
pięknie, czy korzyściach z nich płynących. Wnioski postarajcie się zawrzeć w
Waszej infografice. Przygotowaną infografikę przyczepcie do arkusza na tablicy.
Wypiszecie 3
informacje na temat stosunku
idealnego szlachcica do świata natury.
Każdą z nich starannie zapiszcie dużymi, widocznymi z
daleka literami na oddzielnym pasku.
Dla łatwiejszego zapamiętania zilustrujcie informację
schematycznym rysunkiem lub symbolem.
Aby potwierdzić słuszność swoich wniosków, każdej
informacji przyporządkujcie cytat z utworu. Zapiszcie go nieco mniejszymi
literami. Pamiętajcie o cudzysłowach.
Przygotowane paski sukcesywnie przyklejajcie do arkusza
na tablicy.
Na wykonanie pracy macie 15 minut.
Grupa VI
Wasze zadanie polega na przygotowaniu dodatkowej
infografiki: „Żywot człowieka poczciwego” jako utwór parenetyczny.
Na arkuszu papieru
przygotujcie otwartą księgę, w której wpiszecie najważniejsze Wasze
wnioski. Rozważcie, jakie cechy tekstu Reja nadają mu charakter poradnika, jak
żyć? Zwróćcie uwagę na sposób narracji i język. Zastanówcie się, czemu służą
zastosowane przez pisarza zdrobnienie, epitety, wyliczenia. Dajcie ich
przykłady. Pamiętajcie o cudzysłowach.
Dla łatwiejszego zapamiętania zilustrujcie każdą informację schematycznym rysunkiem lub
symbolem.
Przygotowaną infografikę
przyklejcie do arkusza na tablicy.
Na wykonanie pracy macie 15 minut.
6. Podsumowanie:
a) omówienie
wyników pracy grup;
b) pogadanka:
Dlaczego Rej nadał omawianemu dziś fragmentowi tytuł Wiosna? Jakie symboliczne
znaczenie ma w tego dziele ta pora roku?
c) Prośba,
aby uczniowie sfotografowali swoje dzieło i wkleili zdjęcie do zeszytu jako
notatkę z lekcji.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz